CHIA SẺ TIN MỪNG
Chúa Nhật thứ 26 Thường Niên
(1-10-2017)
Bài đào sâu
(1-10-2017)
Bài đào sâu
Trong đời sống tâm linh,
cần phân biệt mục đích và phương tiện,
điều cốt yếu và điều phụ thuộc
cần phân biệt mục đích và phương tiện,
điều cốt yếu và điều phụ thuộc
• TIN MỪNG: Mt 21,28-32
Dụ ngôn hai người con
CHIA SẺ
Câu hỏi gợi ý:
1. Khi giải quyết những vấn đề quan trọng, việc phân biệt giữa điều chính và điều phụ, giữa mục đích và phương tiện, có quan trọng không? Còn trong việc nên thánh, việc giữ đạo, việc vào nước Trời thì sao? Ðiều nào là điều quan trọng nhất để nên thánh?
2. Ðối với Ðức Giêsu, việc thờ phượng Thiên Chúa, việc cầu nguyện và việc sống yêu thương, việc nào quan trọng nhất? Việc nào là mục đích, việc nào là phương tiện?
Suy tư gợi ý:
1. Cần phân định chính phụ trong việc sống đạo để nên thánh
Trên đời, biết bao người cùng nhắm một mục đích, nhưng đạt được mục đích ấy lại chẳng được mấy người! Lý do: người ta không biết điều nào chính, điều nào phụ. Vì thế, họ cứ làm những cái phụ thuộc, chẳng cần thiết hoặc ích lợi gì cho mục đích. Việc nên thánh, nên hoàn hảo cũng vậy. Biết bao Kitô hữu lấy việc nên thánh, nên hoàn hảo làm lý tưởng cho cả cuộc đời mình, nhưng cuối cùng họ chẳng đi tới đâu. Tại sao? Họ có một cuốn Kinh Thánh chỉ cho họ đầy đủ con đường để nên hoàn hảo, nhưng họ lại không chịu đọc để xem cái cốt yếu nhất phải làm hầu trở nên hoàn hảo là gì. Họ chỉ nghe người này nói thế này người kia nói thế nọ để bắt chước. Cuối cùng họ chẳng đạt được gì.
Nên thánh là việc chính yếu và quan trọng nhất của đời sống Kitô hữu. Vì thế, thiết tưởng người Kitô hữu cần nắm thật vững điều nào chính yếu và điều nào phụ thuộc trong việc sống đạo của mình. Nếu không, họ giống như một người muốn nấu cơm, mà lại dùng cát để nấu: dù có nấu muôn đời cũng chẳng thành. Hay như người làm ruộng không ý thức được điều cốt yếu nhất là hạt giống lúa, lại cứ lo chuyện phân bón, cày bừa, nhổ cỏ, v.v... Không gieo hạt giống lúa xuống ruộng thì tất cả những việc làm khó nhọc khác đều hoàn toàn vô ích.
2. Những người dẫn đường mù quáng
Theo thánh Mátthêu thì bài Tin Mừng hôm nay, Ðức Giêsu nói với «các thượng tế và kỳ mục trong dân» (Mt 21,23), tức những bậc thầy về tâm linh cho các tín hữu Do Thái giáo. Ðiều thật bất ngờ đối với chúng ta là Ðức Giêsu dám nói thẳng vào mặt họ: «Tôi bảo thật các ông: những người thu thuế và những cô gái điếm sẽ vào Nước Thiên Chúa trước các ông» (Mt 21,31).
Những người thu thuế và các cô gái điếm vốn là những người bị những bậc đạo sư Do Thái ấy coi thường và loại bỏ ngay từ đầu ra khỏi Nước Thiên Chúa theo quan niệm của họ. Lúc nào họ cũng chắc mẩm rằng họ chính là đối tượng ưu tiên của Nước Trời. Vì thế, câu Ðức Giêsu nói làm cho họ bật ngửa. Ðiều thật mỉa mai là: họ là những bậc thầy chỉ dẫn người ta vào Nước Trời, thế mà chính họ lại được vào đấy sau cả bọn đĩ điếm.
Lý do: họ là «những kẻ dẫn đường mù quáng» (Mt 23,16), «là những người mù dắt người mù» (Mt 15,14). Tại sao? Vì họ chuyên quan trọng hóa những điều phụ thuộc, còn những điều chính yếu và quan trọng nhất thì họ không thèm để ý tới. Ðức Giêsu nói về họ: «Các người bảo: Ai chỉ Ðền Thờ mà thề, thì có thề cũng như không; còn ai chỉ vàng trong Ðền Thờ mà thề, thì bị ràng buộc. Ðồ ngu si mù quáng! Thế thì vàng hay Ðền Thờ là nơi làm cho vàng nên của thánh, cái nào trọng hơn?» (Mt 23,16-22); «Các người nộp thuế thập phân về bạc hà, thì là, rau húng, mà bỏ những điều quan trọng nhất trong Lề Luật là công lý, tình thương và sự thành thật» (Mt 23,23).
Rút kinh nghiệm quá khứ, thiết tưởng để nên thánh, chúng ta nên đọc kỹ Kinh Thánh để nghe chính Ðức Giêsu chỉ dẫn cho ta những điều cốt yếu nhất, và nên dựa trên những gì mà bản thân chúng ta xét thấy hợp lý. Ðừng thuần túy dựa vào ý kiến hay chỉ dẫn của người khác, cho dù người ấy là ai (thuần túy = có nghĩa "duy nhất", "chỉ").
3. Ðức Giêsu chỉ cho chúng ta bí quyết để nên thánh
Bài Tin Mừng hôm nay, Ðức Giêsu hé mở cho chúng ta bí quyết hay điều cốt yếu phải làm để nên thánh qua dụ ngôn hai người con: một người nói mình sẽ làm theo ý cha mình, nhưng lại không làm, còn người kia không nói mà làm (x. Mt 21,28-32). Người không nói mà làm thì đẹp lòng Thiên Chúa hơn kẻ nói mà không làm.
Rất nhiều chỗ trong Tin Mừng, Ðức Giêsu cho biết điều chính yếu để nên thánh là thực hiện thánh ý của Thiên Chúa. Thiết tưởng đoạn sau đây là rõ ràng nhất: «Không phải bất cứ ai thưa với Thầy: "Lạy Chúa! lạy Chúa!" là được vào Nước Trời cả đâu! Nhưng chỉ ai thi hành ý muốn của Cha Thầy là Ðấng ngự trên trời, mới được vào mà thôi. Trong ngày ấy, nhiều người sẽ thưa với Thầy rằng: "Lạy Chúa, nào chúng tôi đã chẳng từng nhân danh Chúa mà nói tiên tri, nhân danh Chúa mà trừ quỷ, nhân danh Chúa mà làm nhiều phép lạ đó sao?" Bấy giờ Thầy sẽ tuyên bố với họ: "Ta không hề biết các ngươi; xéo đi cho khuất mắt Ta, hỡi bọn làm điều gian ác!" Vậy ai nghe những lời Thầy nói đây mà đem ra thực hành, thì ví được như người khôn xây nhà trên đá. Dù mưa sa, nước cuốn, hay bão táp ập vào, nhà ấy cũng không sụp đổ, vì đã xây trên nền đá» (Mt 7,21-27).
Tóm lại, điều chính yếu nhất để nên thánh và để vào nước Thiên Chúa chính là vâng theo thánh ý Thiên Chúa, tức thực hành những điều Ðức Giêsu dạy.
Vậy, chúng ta cần phải nắm thật vững thánh ý Thiên Chúa là gì, hay Ðức Giêsu dạy ta điều gì? Hãy nghiêm túc đặt lại vấn đề này một lần cho cả cuộc đời để đi cho đúng đường, và để đạt được mục đích của mình là nên thánh. Nếu không, coi chừng kẻo chúng ta giữ đạo cả cuộc đời mà vẫn «sôi hỏng bỏng không», hay như «dã tràng xe cát biển đông, nhọc nhằn mà chẳng nên công cán gì», chỉ vì điều quan trọng nhất thì ta coi thường, còn điều phụ thuộc thì chúng ta lại coi là tối quan trọng.
Ðọc toàn bộ Tin Mừng, tôi thấy điều quan trọng nhất mà Ðức Giêsu muốn nhấn mạnh là: «Thầy ban cho anh em một điều răn mới là anh em hãy yêu thương nhau; anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em» (Ga 13,34). Ngay câu kế tiếp, Ngài liền nhấn mạnh tầm quan trọng của nó: «Mọi người sẽ nhận biết anh em là môn đệ của Thầy ở điểm này: là anh em có lòng yêu thương nhau» (Ga 13.35). Ngài không hề nói dấu chỉ của người môn đệ Ngài là làm dấu thánh giá (trước khi ăn cơm chẳng hạn), hay một việc làm nào khác.
Ngoài điểm chính ấy, thì tất cả những điều khác, đều là phụ thuộc, và những điều phụ thuộc này dù quan trọng tới đâu thì cũng chỉ là quan trọng hàng thứ yếu. Chính vì thế, vào ngày phán xét, Ðức Giêsu chỉ phán xét mọi người chủ yếu về cách họ đối xử với tha nhân (x. Mt 25,31-46). Thánh Phaolô còn nói thật rõ ràng: Dù có đức tin chuyển núi, làm những việc phi thường như thiêu đốt thân xác, bố thí hết cả gia tài, nhưng nếu không có tâm yêu thương, hay không xuất phát từ tình yêu thương, thì đều vô ích hết (x. 1Cr 13,1-3). Nói về điều cốt yếu nhất trong đạo Chúa, thật không có gì rõ ràng hơn!
Chúng ta cần chú ý tới điều mà Ðức Giêsu muốn nhấn mạnh, nhất là những người dẫn đường thiêng liêng cho quần chúng cũng phải nhấn mạnh giống như Ðức Giêsu. Nếu điều quan trọng nhất lại không nhấn mạnh, mà lại nhấn mạnh những điều phụ thuộc, thì họ cũng chỉ giống như những người dẫn đường thiêng liêng cho quần chúng trong đạo Do Thái mà thôi.
4. Chúng ta đặt nặng và sống đúng điều quan trọng nhất chưa?
Ðiều quan trọng nhất trong Kitô giáo chính là sống yêu thương: trước tiên là yêu thương những người gần gũi mình nhất (cha mẹ, vợ con, anh chị em.), rồi đến những người xa hơn một chút (bà con, lối xóm, bạn bè, người cùng cộng đoàn), rồi mới đến những người xa hơn nữa (người quen, người gặp ngoài đường), để rồi yêu thương không trừ một ai, kể cả kẻ thù của mình (vì họ cũng là con người, là hình ảnh và là con cái Thiên Chúa).
Cần ghi lòng tạc dạ điều quan trọng nhất ấy để thực hành. Tất cả những chuyện khác đều là thứ yếu - nhưng không có nghĩa là không quan trọng, mà chỉ là không quan trọng bằng - thường là phương tiện để giúp ta thực hành điều quan trọng nhất ấy. Chẳng hạn việc thờ phượng Chúa và việc cầu nguyện. Ðây là hai việc được coi là rất quan trọng trong Kitô giáo mà không một Kitô hữu nào được phép coi thường. Nhưng chúng ta không thể coi hai việc này quan trọng hơn điều răn quan trọng nhất là sống yêu thương được.
Ðọc hết Tin Mừng, tôi không hề thấy có chỗ nào Ðức Giêsu nhấn mạnh đến việc thờ phượng Thiên Chúa hay cầu nguyện bằng hoặc như Ngài đã từng nhấn mạnh bổn phận phải yêu thương cả. Qua câu «Nếu khi anh sắp dâng lễ vật trước bàn thờ, mà sực nhớ có người anh em đang có chuyện bất bình với anh, thì hãy để của lễ lại đó trước bàn thờ, đi làm hoà với người anh emấy đã, rồi trở lại dâng lễ vật của mình» (Mt 5,23-24), tôi thấy rõ rằng Ngài coi trọng việc thể hiện tình thương đối với đồng loại hơn cả việc thờ phượng Thiên Chúa nữa.
Ngôn sứ Isaia còn cho thấy Thiên Chúa ghê tởm việc thờ phượng và cầu nguyện của những con người đối xử với đồng loại một cách thiếu tình thương: «Ta chán ghét những ngày đầu tháng, những đại lễ của các ngươi. Những thứ đó đã trở thành gánh nặng cho Ta, Ta không chịu nổi nữa. Khi các ngươi dang tay cầu nguyện, Ta bịt mắt không nhìn ; các ngươi có đọc kinh cho nhiều, Ta cũng chẳng thèm nghe. Vì tay các ngươi đầy những máu» (Is 1,14-15; nên xem hết cả đoạn Is 1,11-19).
Hãy nghe Ngài kết án hết sức nặng nề những việc làm thiếu bác ái: «Ai giận anh em mình, thì đáng bị đưa ra toà. Ai mắng anh em mình là đồ ngốc, thì đáng bị đưa ra trước Thượng Hội Ðồng. Còn ai chửi anh em mình là quân phản đạo, thì đáng bị lửa hoả ngục thiêu đốt» (Mt 5,21-22).
Trong dụ ngôn người Samari nhân hậu, Ngài có vẻ như cay cú với thầy tư tế và thầy lêvi đã bỏ mặc nạn nhân bị cướp trên đường vì đã coi trọng việc thờ phượng và giữ những chi tiết trong luật Môsê hơn bổn phận bác ái là giới răn quan trọng nhất đối với Ngài (x. Lc 10,29-37).
Cầu nguyện là để tiếp xúc với Thiên Chúa hầu nhận được sức mạnh của Ngài mà sống yêu thương anh chị em mình. Nó là phương tiện cần thiết để đạt được mục đích là sống yêu thương. Ðừng biến phương tiện thành mục đích để rồi mục đích đích thực của những phương tiện ấy lại không được thực hiện.
Về việc thờ phượng Thiên Chúa, hãy bắt chước Ðức Giêsu: cả đời chỉ thực hiện tình thương đối với nhân loại đến nỗi hy sinh cả mạng sống, và cuộc đời đầy yêu thương đối với nhân loại ấy chính là hy tế thờ phượng Thiên Chúa đẹp lòng Ngài nhất. Nhưng cũng nên nhớ: chính nhờ cầu nguyện mà Ngài mới có sức mạnh, mới có đủ tình yêu để thực hiện điều ấy.
Ðối với điều chính và điều phụ, lập trường của Ðức Giêsu là: «Các điều này (tức điều chính yếu) vẫn cứ phải làm, mà các điều kia (tức điều phụ thuộc) thì không được bỏ» (Mt 23,23c). Dẫu phải làm cả hai, nhưng vẫn phải phân biệt điều nào chính điều nào phụ để khi không thể làm được cả hai, thì biết phải chọn lựa điều nào.
CẦU NGUYỆN
No comments:
Post a Comment